คงปฏิเสธไม่ได้ว่า Robert Frank คือหนึ่งในผู้ทรงอิทธิพลในโลกของศิลปะภาพถ่ายยุคใหม่ ในวัยที่ล่วงเลยมาถึง 94 ปีแล้ว เขาผ่านร้อนผ่านหนาวทั้งในหน้าที่การงาน และชีวิตส่วนตัวที่หนักหนาไม่แพ้กัน
The Americans (1959) อาจจะเป็นงานที่ยิ่งใหญ่แห่งวงการศิลปะร่วมสมัย มันคืองานภาพที่ร้อยเรียงเรื่องราวที่ตีแสกหน้าคนอเมริกันอย่างตรงไปตรงมาให้ตื่นจากภวังค์ของ American Dream แห่งยุค ’50s เขาพาไปพบกับความเหลื่อมล้ำ เหยียดผิว การเมือง อย่างที่ศิลปะร่วมสมัยไม่เคยพาไปถึงมาก่อน
แต่ในฐานะของความเป็นมนุษย์ Robert Frank ก้าวผ่านความเจ็บปวดที่สุดของชีวิต ซึ่งอาจจะเป็นความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่กว่างานศิลปะที่เขาได้สร้าง ภาพปิดท้ายใน The Americans คือภาพของภรรยาและลูกเล็กอีกสองคนของ Frank มันถูกถ่ายที่เท็กซัสระหว่างเดินทางไปทั่วอเมริกาเพื่อถ่ายทำภาพชุดนี้ แสดงไฟหน้ารถยังคงเปิดอยู่ ดั่งความหวังที่ไม่มีอยู่จริง มันคือภาพบันทึกสำคัญอันหวานขมของเขาไปในที
ปี 1985 Frank ทดลองถ่ายภาพยนตร์ส่วนตัวเรื่องแรก “Home Improvement” บันทึกขณะที่ Pablo ลูกชายเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลจิตเวช โดยเป็นการตั้งคำถามด้วยงานภาพยนตร์ของเขาว่า “ทำไม Pablo ถึงป่วยได้? เพราะมีเค้าเป็นพ่อซึ่งเป็นศิลปินหรือ? หรือเพราะต้องสูญเสียน้องสาวไป?” แม้จะไม่มีคำตอบใดๆจากหนังเรื่องนี้ แต่มันคือการเยียวยามากกว่าการหาคำตอบ
ภาพใน Home Improvement คือการแสดงออกซึ่งความเจ็บปวดเสมือนการฉายภาพซ้ำการสูญเสียลูกสาวและการป่วยของลูกชาย ภาพของเด็กสาววิ่งยิ้มร่า มาจูบพ่อของเธอ คือบทสรุปของความเจ็บปวดนั้น “ผมดีใจที่ได้ถ่ายมันไว้ ในวันที่พวกเขาไม่ได้อยู่ตรงนี้แล้ว” Frank กล่าว
เขามักพูดถึงความทรงจำและความเจ็บปวดอยู่เสมอๆ Frank ไม่เคยลืมลูกๆของเขาเลย มันเป็นความเจ็บปวดที่ไม่เคยหายไป ไม่รู้เมื่อไหร่จะดีขึ้น หรือทำอย่างไรให้ดีขึ้นได้ สิ่งเหล่านี้ตามหลอกหลอนไปพร้อมๆกับความทรงจำดีๆที่คอยประคับประคองเอาไว้ ในขณะที่มันก็ทำร้ายเขาไปด้วยเช่นกัน
ปี 1978 “Sick of Goodby’s,Mabou” หนึ่งในชิ้นงานสำคัญที่อยู่ในหนังสือ The Lines of My Hand (ฉบับพิมพ์ใหม่ปี 1989) อันเป็นหนังสือที่เขาเล่าอัตชีวประวัติของตัวเองผ่านงานศิลปะภาพถ่ายทั้งหมดของเขา มันเป็นงานที่สะท้อนความเจ็บปวดของเขาออกมาอย่างเต็มเปี่ยม อาจดูว่าเป็นความรุนแรงก็ได้ หรือเป็นการระเบิดเอาความอ่อนแอของเขาออกมา
Frank และ Pablo ในปี 1994 ก่อนเสียชีวิตAndrea และ Pablo ในปี 1956
